Banken zijn de afgelopen jaren niet in staat gebleken betrouwbare voorspellingen over de ontwikkeling van de huizenprijzen te doen. Dat stelt Woningmarktcijfers.nl na een onderzoek en analyse van de prognoses die de Rabobank vanaf eind 2008 heeft gepubliceerd.
Onvoorspelbare factoren
Er zijn meerdere factoren die de prijsontwikkeling bepalen. Sommigen zaken zijn enigszins in te schatten. Anderen helemaal niet. Zo is er niemand in Nederland die het consumentenvertrouwen voorspelt. Het consumentenvertrouwen is een van de belangrijkste indicatoren die kan aangeven of het beter of slechter gaat met de woningmarkt. Met te veel gemak accepteren we dat de prognoses niet uitkomen. Ondanks het feit dat deze, vanwege de vele aandacht in de media, veel onrust en economische schade kunnen veroorzaken.
Meerdere prijsindexen
De informatie over huizenprijzen wordt vertroebeld omdat in de media regelmatig over "huizenprijzen" wordt gesproken, zonder dat wordt aangegeven over welke prijzenreeks het gaat. Bij de absolute koopsom van het Kadaster worden alle koopsommen opgeteld en gedeeld door het aantal transacties. De PBK index is een bewerking op de absolute koopsom, waarbij het CBS/Kadaster grote schommelen tracht te elimineren. Er wordt onder andere een correctie toegepast op basis van de WOZ taxaties. De NVM prijzen gaan over de mediaan prijs (middelste in de reeks) van alle door NVM makelaars verkochte woningen. Het meetmoment bij de NVM is de ondertekening van de koopakte bij de makelaar, doorgaans drie maanden voordat de registratie bij het Kadaster plaats vindt. Onderstaande grafiek laat zien dat de absolute koopsom doorgaans op een hoger niveau ligt dat de PBK index. Dat is merkwaardig omdat de prijsdaling van de absolute koopsom deels veroorzaakt wordt door minder verkoop van duurdere woningen. De NVM prijzen liggen structureel Euro 10.000 onder het niveau van de absolute koopsom van het Kadaster.
Publicatie transacties per maand onzinnig
Bij de publicaties van het aantal transacties is het niet beter. Doorgaans wordt door het Kadaster een
vergelijking gemaakt met de voorgaande maand en met dezelfde maand van voorgaand jaar. De hevige schommelingen tonen onomstotelijk aan dat publicatie op maandbasis onzinnig is. In juni 2012 vonden ruim 16.200 transacties plaats. In juni 2013 zal het aantal hooguit rondom de helft uitkomen en kunnen we opnieuw een negatief persbericht verwachten. De achterstand in transacties kan dan oplopen tot 20% in vergelijking met de eerste helft van 2012. Tot en met mei 2013 bedraagt de achterstand in transacties ten opzichte van vijf maanden 2012 al 10,3 %.
Forse prijsdalingen voorbij na juli 2013
Sinds de prijsval in juli 2012 is de gemiddelde koopsom van woningen nauwelijks veranderd. Dit blijkt uit analyse van Woningmarktcijfers.nl. De koopsom bevindt zich al tien maanden op een stabiel niveau van gemiddeld € 215.000. In het eerste halfjaar van 2012 werd er nog gemiddeld € 235.000 voor een koopwoning betaald. De prijsdaling werd deels veroorzaakt doordat er minder dure woningen werden verkocht. De Prijsindex Bestaande Koopwoningen, zoals deze door het CBS en het Kadaster worden gepubliceerd vertonen een vergelijkbaar beeld. Hoewel deze PBK index voortdurend en zonder duidelijke reden onder het niveau van de absolute koopsom acteert. De ontwikkelingen zijn in de hierna volgende grafiek te zien. De verkoopprijzen van de NVM makelaars zijn de afgelopen drie kwartalen eveneens onveranderd gebleven.
Koopsomvergelijking met dezelfde maand voorgaand jaar
Omdat het CBS en het Kadaster vergelijkingen maken met voorgaande maand en dezelfde maand van het voorgaande jaar, kunnen we nog zeker twee maanden persberichten met dalende prijzen verwachten. Vooral in juni, wanneer de vergelijking met de topmaand juni 2012 (gemiddelde koopsom € 240.000) wordt gemaakt, zal sprake zijn van een forse prijsdaling. Vanaf juli kunnen de ontwikkelingen voor het eerst positief worden, omdat dan vergelijkingen met het huidige, lagere prijsniveau worden gemaakt. Het zou dan zo maar kunnen dat de woningprijzen gedurende een of meer maanden een hoger gemiddelde laten zien. De lage hypotheekrente van dit moment kan hierbij een positieve rol spelen. Het consumentenvertrouwen krabbelt langzaam omhoog. Behoudens nieuwe prijsdalingen, zou dit het einde kunnen inluiden van een periode, waarin vooral het negatieve sentiment de woningmarkt heeft beheerst. De verwachting van de minister van financiën en andere instellingen dat het dieptepunt op de woningmarkt zo lan gzamerhand wel is bereikt, maakt derhalve een grote kans waarheid te worden.