Gebrek aan privacy, gebrek aan eigen regie en veelvuldig verhuizen: allemaal problemen waarmee asielzoekersgezinnen in Nederland te maken krijgen. Het zijn factoren die een herstellende en zo normaal mogelijke opvoeding in de weg staan, zo betoogt Carla van Os tijdens haar lezing. 'Vluchtelingenkinderen hebben baat bij zo veel mogelijk rust en stabiliteit, omdat ze door hun ervaringen voor en tijdens de vlucht last (kunnen) hebben van angst, depressie en traumatische stressklachten. De vele verhuizingen die gezinnen in de eerste maanden van hun verblijf in Nederland meemaken, helpen daar niet bij. Integendeel, voor kinderen betekent dit meer instabiliteit en onvoorspelbaarheid.
Voorkomen van problemen
Kleinschalige welkomstcentra, toegankelijke systemische hulp en het afschaffen van alle asielzoekerscentra. Deze drie aanbevelingen deed mr. drs. Carla van Os deze week tijdens de Mulock Houwer-lezing. Ze betoogt dat een dergelijke opvang de ontwikkeling van kinderen beter waarborgt. 'De overheid heeft met haar handtekening onder het VN-Kinderrechtenverdrag beloofd om het belang van kinderen voorop te stellen. Het is de hoogste tijd dat deze handtekening verzilverd wordt.'
.'
Aanbevelingen
Van Os doet daarom drie voorstellen voor een asielopvang die meer in lijn is met het VN-Kinderrechtenverdrag en vluchtelingenouders helpen om hun kinderen betere ontwikkelingskansen te geven, ondanks de moeilijke maatschappelijke omstandigheden waarmee zij te maken hebben.
1. Kleinschalige welkomscentra en reizende ambtenaren.
Vang asielzoekende kinderen voor korte duur op in kleinschalige welkomscentra. Van Os: 'In deze centra kunnen de gezinnen op adem komen, zich voorbereiden op de asielprocedure. IND-ambtenaren komen naar hén toe in plaats van andersom.' Ook pleit Van Os voor zo veel mogelijk autonomie voor gezinnen. 'Zo kunnen ouders zelf de opvoeding vormgeven.'
2. Toegankelijke gezinshulp.
Gezinnen maken vaak veel mee voor én tijdens de vlucht. Veel gezinnen kunnen dat zelf verwerken en beschikken over voldoende veerkracht om zonder gespecialiseerde hulp hun leven weer op te pakken. Voor de gezinnen waarbij veiligheid en stabiliteit alléén niet voldoende zijn, is laagdrempelige en toegankelijke gezinshulp nodig, aldus Van Os.
3. Een reguliere plaats in de samenleving.
Een sociaal netwerk en een normaal leven zijn essentieel voor het welzijn van vluchtelingenkinderen. Daarom pleit Van Os voor het uiteindelijk afschaffen van asielzoekerscentra. 'Huisvest gezinnen zo snel mogelijk in gewone woningen van waaruit ze een zo gewoon mogelijk leven kunnen leiden. Een leven waarbij school, werk, sport, cultuur en contacten in de buurt hen helpen om zichzelf te herwinnen en hun plaats in de samenleving in te nemen. Daarbij maakt het niet uit of die plaats tijdelijk of blijvend is.'
Over de Mulock Houwer-lezing
Meer aandacht genereren voor, en lessen trekken uit, het werk van pioniers, vernieuwers en invloedrijke denkers en doeners uit de geschiedenis van de jeugdzorg. Dat is het doel van de Mulock Houwer-lezing, die het Nederlands Jeugdinstituut samen met Defence for Children, de Hogeschool Leiden en met steun van Pro Juventute en de Canon Zorg voor Jeugd jaarlijks organiseert.